Schaamte van laaggeletterdheid

Afgelopen weken bleek in het nieuws dat de helft van de mensen met financiële problemen laaggeletterd is. Als uitzendorganisatie voor budgetcoaches herkennen wij dit als geen ander. Wij hebben dan ook onze budgetcoach Mat gevraagd om een praktijksituatie op te schrijven.

Hulpvraag
De “hulpvraag” komt voor een klant in Zuid-Limburg of ik iets kan betekenen als budgetcoach. De hulpvraag is in eerste instantie nogal onduidelijk omdat ik bij aankomst op het thuisadres van het echtpaar meteen afvraag of ik wel voor de juiste deur sta. Het huis is een kleine villa met een goed onderhouden tuin, en ziet er aan de buitenkant goed uit. Na een druk op de bel komt er een oude mevrouw open doen en blijkt dat ik toch op het goede adres ben.

Nadat ik heb plaats genomen aan de keukentafel komt meneer in zijn onderhemd – net uit de douche – zijn overhemd aantrekkend ook aan de keukentafel zitten.
Het is een echtpaar heeft de pensioengerechtigde leeftijd waarvan meneer terminaal ziek blijkt te zijn. De hulpvraag blijkt dan snel duidelijk dat de uitgaven van medische kosten voor meneer niet opwegen tegen de inkomsten.

Geen kennis van internet
Als budgetcoach vertel ik hoe we samen aan het werk kunnen gaan en wat ik van hun verwacht en wat ik als budgetcoach ga ondernemen.
Bij de eerste vraag omtrent eventuele toeslagen en kwijtscheldingen blijkt dat het huidige digitale tijdperk aan deze familie voorbij is gegaan. De familie heeft totaal geen kennis over internet en het woord Google is nog nooit van gehoord.

Ik vraag aan meneer informatie omtrent de financiën en blijkt dat hij wel kan lezen maar niet alle woorden weet of herkent. Na een tijdje gepraat te hebben geeft meneer aan dat hij nooit een opleiding heeft gehad en van thuis uit op jonge leeftijd in het familie bedrijf is gaan werken. Werken en geld verdienen om te overleven was het motto.

Vertrouwen van schaamte winnen
Mijn snelle conclusie was dat ik niet moest gaan praten over budgetcoaching met financiële analyses maar vertrouwen moest gaan winnen en de schaamte van beiden samen proberen te delen.
De volgende gesprekken zijn vooral gegaan of het mogelijk was om de administratieve vaardigheden te optimaliseren en of de problematiek ook besproken kon worden met de kinderen. Mijn reden van deze aanpak was om de financiële problematiek ook te delen met de kinderen, vooral toekomstgericht, dat als ik als budgetcoach niet meer in beeld zou zijn, de kinderen konden gaan ondersteunen.

Kinderen werden betrokken in de problematiek en de administratieve vaardigheden voor zover uitgelegd en geoefend. Kinderen gaven steeds adviezen aan de ouders en probeerden zo veel mogelijk bij te dragen om het welzijn van het oude echtpaar te optimaliseren. Het echtpaar zou in februari 50 jaar getrouwd zijn, en ik kreeg te horen dat er geen feestje in zat omdat dit financieel niet haalbaar was.

Schaamte laaggeletterdheid bespreekbaar maken
Bij mijn eerst volgende afspraak kon ik mijn ogen niet geloven, de familie was toch samen met de kinderen en de kleinkinderen een dagje weggeweest en als cadeau hebben de kinderen een laptop voor de ouders gekocht.
De mevrouw zei bij binnenkomst, met een opgeklapt scherm van de laptop, dat ze nu ook wist wat Google was en meneer al patience had gespeeld.
Het echtpaar zei, zo dankbaar te zijn dat ik als budgetcoach weer een stukje toekomst gegeven heb door het vertrouwen te winnen en vooral de schaamte van meneer zijn laaggeletterdheid bespreekbaar te maken.