‘Hoog tijd om het taboe rondom praten over geldzorgen van werknemers te doorbreken’, Clairette van der Lans, projectleider Financieel fitte werknemers, Wijzer in geldzaken

‘Het is, zeker na de intense coronacrisis, belangrijker dan ooit om oog te hebben voor personeel met geldzorgen. Daarom zijn we vanuit Wijzer in geldzaken (een initiatief van het ministerie van Financiën) een campagne gestart voor werkgevers om hen te wijzen op het belang van fitte werknemers. De hoofdboodschap van de campagne is: Geef uw werknemers een helpende hand bij geldzorgen.’ Aan het woord is Clairette van der Lans, projectleider Financieel fitte werknemers. ‘Je kunt als werkgever veel doen om je werknemers te helpen. En dat hoeft niet op een perfecte manier, zolang er maar een begin gemaakt wordt. Dát is het belangrijkste.’  

Doorbreek het taboe rondom praten over geldzorgen 

Hoewel veel werkgevers het belang van financieel fitte werknemers onderkennen, blijkt het in veel gevallen nog best lastig om dit onderwerp structureel op de agenda te zetten. ‘Dat heeft onder meer te maken met het taboe op geldzorgen. En dat geldt zowel voor de werkgever als voor de werknemer’, aldus Clairette. ‘Vanuit de werknemerskant is er vaak angst of twijfel om geldzorgen op tafel te leggen. Men is bijvoorbeeld bang dat er over hen gepraat zal worden of dat een contract niet wordt verlengd. Daarnaast schamen mensen zich, voelen ze zich schuldig of vinden ze het moeilijk om toe te geven dat er iets niet goed gaat. Ook werken sommigen op plaatsen waar vertrouwen heel belangrijk is. Denk bijvoorbeeld aan een kassa-medewerker die bang is dat hij het vertrouwen vanuit de werkgever om met geld te mogen werken verliest.’  

Geldzorgen werknemers: bij alle soorten bedrijven, in alle sectoren 

‘Maar ook vanuit de werkgeverskant heerst er een behoorlijk taboe op dit onderwerp, omdat het zich in de privésfeer van mensen bevindt.  Daarnaast vinden bedrijven het vaak lastig om toe te geven dat er binnen hun bedrijf mensen zijn die in financiële nood verkeren. Dat blijkt ook uit een grootschalig onderzoek dat we hebben laten uitvoeren onder 1100 leidinggevenden. In dit onderzoek hebben we onder meer gevraagd over welke onderwerpen er gesproken wordt tussen leidinggevenden en werknemers. Dan blijkt dat allerlei andere persoonlijke onderwerpen (zoals gezondheid en relatieproblemen) veel hoger scoren dan het onderwerp geldzorgen’, aldus Clairette. 

‘Ook valt op dat binnen bedrijven weinig bekendheid wordt gegeven aan de hulp die er vanuit de werkgever geboden kan worden. Werknemers weten daardoor vaak niet dat er mogelijkheden tot hulp zijn, waardoor ze niet op tijd aan de bel trekken. 

En het bieden van hulp kan al door het beschikbaar stellen van flyers, het ophangen van een poster in de bedrijfskantine, het plaatsen van stukjes tekst op het intranet of in nieuwsbrieven. In de toolkit die we hebben samengesteld voor deze campagne, die overigens ook via sociale media en in een radiospot op verschillende radiostations gedeeld wordt, zijn deze materialen opgenomen. Plus materialen die het gesprek met de werknemer ondersteunen, zoals gesprekstips en een e-learning. Wees niet bang om het gesprek aan te gaan: vraag hoe het gaat met iemand, of iemand het financieel nog redt in deze lastige tijd en zeg dat je kunt meedenken over hulp indien nodig. Ook bleek uit het onderzoek dat een kwart van de bedrijven liever niet heeft dat de buitenwereld weet dat er werknemers met geldzorgen werken, en ook niet dat zij hulpmogelijkheden hebben. Het is juist wenselijk om daar meer openheid aan te geven, want dit onderwerp speelt binnen álle bedrijven in álle sectoren. Door er niet over te praten houden we het taboe met elkaar in stand.’ 

Werkgevers hoeven niet alles zélf te doen  

‘Wat mij ook opvalt is dat veel werkgevers de neiging hebben om te denken dat ze het allemaal zelf moeten doen. Maar dat hoeft niet: je kunt ook verwijzen naar de gemeente, vrijwilligers of een budgetcoach inhuren. Een buitenstaander die niet oordeelt, maar op een rustige manier helpt en inzicht geeft kan enorm opluchten. Zo kan er bijvoorbeeld hulp geboden worden met het op een rijtje zetten van in- en uitgaven, of kijken naar waar je kunt besparen, met het lezen van moeilijke brieven of het invullen van formulieren. In sommige gevallen is de stress zo toegenomen dat mensen hun enveloppen niet eens meer openen, laat staan dat ze zelf hulp gaan zoeken. Een klein zetje van een werkgever die dit signaleert en doorverwijst, kan al zo veel steun bieden.’ 

Werknemer met geldzorgen: 7 dagen meer ziek, 20% minder productief 

Clairette: ‘1 op de 5 huishoudens heeft betalingsproblemen en 1 op de 3 huishoudens heeft moeite met rondkomen. En dat zijn ook mensen die betaald werk hebben, maar het toch niet bolwerken.  In 2017 heeft het Nibud onderzoek gedaan onder werkgevers, waaruit bleek dat een werknemer met geldzorgen gemiddeld 7 dagen per jaar extra ziek is. Dat kan stressgerelateerd zijn, maar ook gaan om mensen die zich aan het einde van de maand ziekmelden, bijvoorbeeld omdat ze geen geld voor een treinkaartje of benzine meer hebben om naar hun werk te komen. Ook is er sprake van zo’n 20% productiviteitsverlies. 

Werkgevers hebben er dus baat bij om geldzorgen aan te pakken. Werkgevers kunnen geldzorgen in theorie ook vroegtijdig zien, bijvoorbeeld via loonbeslagen en inhouding van de zorgpremie op het salaris. Of werknemers vragen om een lening, een voorschot of om meer uren werk. Om te voorkomen dat geldzorgen zich opstapelen, is het belangrijk om in te grijpen als de eerste signalen zich voordoen. En dat hoort ook bij goed werkgeverschap. Als je je mensen duurzaam inzetbaar wilt houden dan hoort het onderwerp financiële fitheid bespreekbaar maken er gewoon bij, net als dat je aandacht geeft aan genoeg bewegen en praten over werkstress’, vertelt Clairette.  

Stress rondom levensgebeurtenissen 

‘Wat ook belangrijk is, is dat je als werkgever beseft dat dit iedereen kan gebeuren. Vaak hangen financiële problemen samen met een levensgebeurtenis, zoals een scheiding. Of er ontstaan geldzorgen wanneer iemand ziek wordt, een van de partners zijn baan verliest of wanneer er vanwege gezondheid of het verlenen van mantelzorg minder gewerkt kan worden. Het zijn levensgebeurtenissen die bij alle mensen voorkomen, en het is dus zeker geen ver-van-je-bed-show. Wij willen graag dat werkgevers zich dat nog meer gaan beseffen. De campagne heet niet voor niets: ‘Geef uw werknemers een helpende hand bij geldzorgen’. Speciaal voor werkgevers is er de website Financieelfittewerknemers.nl met informatie, tips en tools om werkgevers te ondersteunen. En voor de werknemers is er de website Wijzer in geldzaken met informatie over geldzaken. Wat wij graag met deze campagne willen bereiken is dat zoveel mogelijk werkgevers in actie komen.’ 

Mooie praktijkvoorbeelden van budgetcoach.nl 

‘Ook delen we graag voorbeelden van bedrijven hoe ze hun werknemers financieel weer op de rit hebben gekregen. Budgetcoach.nl heeft een aantal mooie voorbeelden onder de categorie ‘ervaringsverhalen’ op hun website staan, zowel vanuit de werkgevers- als vanuit de werknemerskant. Het is goed om te zien dat zoveel mensen hierdoor van hun geldzorgen worden verlost. We hebben hun voorbeelden ook mogen delen op onze website. 

Prettig contact

Het contact met Stephanie Hesterman, één van de eigenaren van het bedrijf budgetcoach.nl, is sowieso prettig. Er is een persoonlijke klik en we kunnen leren van elkaars ervaringen. lk heb ook begrepen, uit een blog dat door haar gedeeld is, dat Stephanie vanuit haar jeugd zelf ervaring met dit onderwerp heeft. Het is heel dapper dat iemand dit deelt en het geeft vertrouwen, omdat ze niet vanuit een ivoren toren naar deze materie kijkt’, besluit Clairette.  

Volgend blog: presentatie onderzoeksresultaten 

Meer lezen van Clairette? In het volgende blog vertelt Clairette meer over het onderzoek onder leidinggevenden en vertelt ze op welke manier bedrijven hun werknemers met financiële problemen zo goed mogelijk kunnen helpen.  

Wil je eerder sparren? Of een bepaalde casus voorleggen? Neem dan contact met ons op via 085 273 58 41 of stuur een e-mail naar info@budgetcoach.nl. We kijken uit naar je bericht.